DE BOOM IN

EDUCATIEF MATERIAAL VOOR DE 2^de GRAAD

Beleving
De leerlingen maken kennis met geuren, kleuren, smaken, gevoelens en geluid.
Verwondering, zintuigelijke waarneming, onderzoek en exploratie van de natuur staan hier centraal.

Activiteit van langere duur

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: het hele jaar door

Jaarringen: alle leerjaren

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Bij deze activiteit kan de bospeter worden betrokken.

Adopteer eens… een boom!
Het bos staat vol prachtige bomen. Maar welke boom vind je nu het mooist?
Elke leerling adopteert een boom en komt hierover alles te weten. Ze houden hun weetjes, foto’s, afgevallen bladeren en nog veel meer schatten bij in hun zelfgemaakte bomenboek.

Extra downloads:

Richttijd: 2 uur

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: het hele jaar door

Boom tegen allen
Het bos daagt de leerlingen uit! Kunnen zij alle opdrachten uitvoeren binnen de voorziene tijd?
Bijlage: opdrachtenblad

Richttijd: 2 uur

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: het hele jaar door

Jaarringen: alle leerjaren

BosCluedo
Help! Het bos is iets kwijt. Iets heel belangrijk, en het bos voelt zich zo leeg nu… Kan jij vinden wat er weg is uit het bos en wie daar achter zit? De boswachter heeft een lijst gemaakt om jullie op weg te zetten. Bovendien is het bos zó zijn kluts kwijt dat het zelf niet meer weet in welk seizoen het bos het stukje van zichzelf is kwijtgeraakt… Een geknipt klusje voor bosdetectives!
Bijlage: aanvinklijst en kaartjes

Basis: Richttijd 30 min

Uitbreiding: Richttijd 1 uur

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: het hele jaar door

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Bosgeluiden volume 1
De kinderen leren heel bewust luisteren naar alle geluiden die je kan horen in het bos. Dit zullen niet altijd typische bosgeluiden zijn, vaak dringen geluiden van de buitenwereld tot diep in het bos door. Kunnen we hier iets aan doen? Hadden de kinderen er al eens op gelet dat er altijd lawaai is? Ze ‘branden’ alles wat ze horen op een cd’tje.
Klik hier voor een voorbeeldcd'tje.

Activiteit van langere duur

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: het hele jaar door

Jaarringen: 6de leerjaar

Cheese! Je boom door de seizoenen heen
De leerlingen trekken elke maand (of elk seizoen) een foto van hun boom, een specifieke tak, een bepaalde plek in het bos. Zo zien ze de evolutie van de verschillende seizoenen. Je kan er bovendien een stop-motionfilmpje van maken!

Richttijd: 15 min

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: het hele jaar door

Jaarringen: alle leerjaren

De natuur ingekaderd
Soms vinden we het landschap, of een stukje natuur, zo mooi dat we het zouden willen inkaderen. Met het materiaal dat we vinden in de natuur maken we zelf onze kader.

Richttijd: 2 uur à 1/2 dag.

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: lente en zomer

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

De 5 zintuigen in het bos
Aan de hand van onze 5 zintuigen leren we het bos beter kennen. We ruiken, proeven, horen, voelen en zien alle details van het bos, en ontdekken zo een hele hoop waar we anders nooit aandacht aan besteedden!

Bijlagen:

Richttijd: 30 min

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: het hele jaar door

Jaarringen: alle leerjaren

Dierengedrag
Zoveel dieren in het bos! Hoe vinden al deze dieren hun familie? Tijdens dit spel zoeken de leerlingen op basis van dierengeluiden of bewegingen op zoek naar hun soortgenoten.
Bijlage: Dierenkaartjes

Richttijd: 30 min

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: het hele jaar door

Jaarringen: alle leerjaren

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Dikke dierenbertha
Tijdens dit tikspel maken leerlingen kennis met verschillende dieren en hun kenmerken. Via deze variant op ‘dikke bertha’ kunnen de leerlingen aan de lijve ondervinden hoe dieren zich voortbewegen in hun biotoop. Zeer leuk, actief, laagdrempelig en leerrijk!

Basis: Richttijd 30 min

Uitbreiding: Activiteit van langere duur

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: het hele jaar door

Jaarringen: alle leerjaren

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Groeps-gevoel
Wil je de klas verdelen in kleinere groepjes? Dan is dit zintuigenspel een heel leuke manier. De leerlingen ‘voelen’ tot wanneer ze de juiste ‘groep’ gevonden hebben.
Daarnaast kan dit spel ook een volwaardige activiteit zijn.

Richttijd: 2 uur à 1/2 dag. Tijdsduur afhankelijk van grootte van het bos en naverwerking.

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: het hele jaar door

Bij deze activiteit kan de bospeter worden betrokken.

Guiness Book of BOSrecords
Samen met de boswachter ga je op zoek naar de grootste, oudste, dikste, kleinste, mooiste,… boom van het bos. Van elke boom maak je een fiche, waardoor je een heel persoonlijk bomenrecord-boek maakt.

Richttijd: 1/2 dag

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: lente en zomer

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Bij deze activiteit kan de bospeter worden betrokken.

Meneer en Mevrouw bunzing zoeken een huis voor de winter
Wij zitten in de winter knusjes achter de open haard met een kop warme chocomelk, maar de dieren uit het bos moeten zich op een andere manier warm houden. Gelukkig kunnen ze ook warme nesten en holen maken, help je hen mee?

Richttijd: 3 uur

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: lente en zomer

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Met je voeten in de aarde
Door het maken van een blote-voeten-pad leren de kinderen bewust omgaan met verschillende materialen. Ze moeten creatief en praktisch denken. Ze leren het verschil tussen verschillende structuren van materialen. Aan het einde van de activiteit hebben ze hun eigen pad gemaakt, dat ze trots aan iedereen kunnen tonen! (en uittesten natuurlijk).

Richttijd: 2 uur (race) à 1/2 dag (met bakken).

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: lente en zomer

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Pannenkoekenrace
De leerlingen krijgen een opdrachtenfiche en trekken hiermee op ontdekkingstocht in de natuur. Voor elke opdracht die ze tot een goed einde brengen, kunnen ze ingrediënten verdienen. Als alles goed gaat, eten ze na deze activiteit overheerlijke kruidenpannenkoeken.
Bijlage: opdrachtenfiche pannenkoekenrace

Richttijd: 2 uur

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: het hele jaar door

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

PictoLadderSpel
Wat betekenen de pictogrammen aan een ingang van het bos eigenlijk? Wat mag wel en wat niet in het bos? Verdien het certificaat van ‘Goede Boswandelaar’ door de pictogrammen te herkennen en de opdrachten goed uit te voeren. Zo bescherm je het bos zonder plant of dier te schaden.
Bijlagen:

Richttijd: 30 min

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: het hele jaar door

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Sluipende vossen
Vind jij kleine konijntjes ook zo schattig? Opgepast dan, want de vossen hebben honger en proberen de konijnenjongen te stelen! Heeft mama of papa konijn een goed genoeg gehoor om de vossen op tijd tegen te houden? Of zijn de vossen sluw genoeg om mama of papa konijn te misleiden?

Richttijd: 2 uur

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: het hele jaar door

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Wij stellen u voor: 'het bosmuseum'!
Wist je dat er in het bos ontelbaar veel schatten verborgen zitten? Niet enkel mooie, kunstige of kostbare schatten, maar ook een schat aan informatie! We vinden er sporen uit het verleden en van het leven in het bos, ontelbaar veel dieren en planten… Daarnaast is het bos de plek bij uitstek om alle mogelijke vormen, kleuren, geuren of smaken terug te vinden.
Zou het niet leuk zijn om enkele schatten uit het bos tentoon te stellen? Tijdens deze activiteit maken we ons eigen ‘bosmuseum’.
Bijlagen: Bodemdieren herkennen - Eetbare planten herkennen - Voorbeelden van museumstukken - Voedselpiramide

Richttijd: 1/2 dag

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: herfst

Wilgentenen vlechten
Wilgentenen schieten heel gemakkelijk uit waardoor het dankbare materialen zijn om mee te werken. Je hoeft ze maar ergens in de grond te steken, of het volgende seizoen komen er al weer blaadjes aan. Ideaal dus om een levende tunnel of indianen-tipi mee te maken!

Richttijd: 2 uur

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: herfst

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Bij deze activiteit kan de bospeter worden betrokken.

Themawandeling Herfst
In de herfst trekt het bos zijn mooiste kleedje aan. De bladeren verkleuren en het bos ruikt heerlijk. Tijd om er op uit te trekken dus! Trek je laarzen aan en ontdek samen met je bospeter het bos in zijn herfst-tenue.

Richttijd: 2 uur

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: lente

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Bij deze activiteit kan de bospeter worden betrokken.

Themawandeling Lente
Na de lange koude winter komt er terug leven in het bos. De knoppen springen open, en bladeren komen weer tevoorschijn. De voorjaarsbloeiers steken hun kopje boven de grond, en de vogels fluiten dat het een lieve lust is. Tijd om het bos in te trekken dus!
Bijlagen: recept kruidenpannekoeken - eetbare planten herkennen

Levende natuur
Een bos is het belangrijkste ecosysteem op aarde. Er zijn veel verschillende plant- en diersoorten, met elk hun eigen kenmerken. We leren er enkelen kennen en onderzoeken hoe ze leven, hoe ze zich voortplanten en uiteindelijk sterven. Wist je trouwens dat deze organismen allemaal een eigen woonplaats of biotoop hebben? En dat heel wat planten en/of dieren elkaar nodig hebben om te leven?

Horen wij mensen ook thuis in het ecosysteem? Kunnen mensen het evenwicht in de natuur verstoren? We zoeken het uit!

Richttijd: 2 uur

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: het hele jaar door

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Bij deze activiteit kan de bospeter worden betrokken.

Bomenboek maken
De leerlingen kiezen 1 boom uit en onderzoeken deze van wortel tot kruin. Aan de hand van allerlei hulpmiddelen stellen ze een volledig bomenboek samen. Ze meten de hoogte, maken een schorstekening en beschrijven de uiterlijke kenmerken.
Bijlage: Hoe meet ik de hoogte van een boom - bomenboek

Wandeling: 2 uur

Verwerking: 1/2 dag

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: lente en zomer

Bij deze activiteit kan de bospeter worden betrokken.

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Boomsoorten herkennen
De ene boom is de andere niet. Er bestaan wel honderden soorten bomen en struiken. Samen met onze bosmeter of –peter leren we de belangrijkste soorten uit ons bos kennen.

Richttijd: 2 uur

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: het hele jaar door

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

De Strijd om het Licht
Er heerst een contante strijd in het bos. Planten en bomen willen zoveel mogelijk licht opvangen en gaan daarin zo ver dat ze andere planten wegduwen. Het komt er dus op aan de snelste, sterkste of sluwste te zijn! Kruip in de huid van enkele typische planten en ondervind aan de levende lijve de wet van de sterkste.
Bijlages: de kaartjes - de strijd om het licht bos moeras

Richttijd: 30 min

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: lente

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

De pracht en praal van voorjaarsbloeiers
De kinderen spelen een jaarlijks tafereel uit het bos na: het bloeien van de voorjaarsbloeiers. De ene groep speelt het bos dat alsmaar meer bladeren krijgt, de andere zijn de prachtige hyacinten, bosanemoontjes of sleutelbloemen die zo snel ze kunnen moeten groeien. Wie wint de strijd?

Richttijd: 2 uur

Met de boom de klas in. De activiteit gaat door in de klas.

Periode: het hele jaar door

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Dierenpaspoort maken
We kennen ongetwijfeld enkele dieren uit het bos. Maar hebben we ze al eens van dichterbij bekeken? We proberen de typische eigenschappen van dieren te herkennen. Iedereen kiest één dier uit en noteert de kenmerken op een zelfgemaakt ‘dierenpaspoort’. Achteraf kunnen we alle dieren uit de klas ordenen en verschillende categorieën benoemen.
Bijlagen: Sjabloon dierenpaspoort - Dierendeterminatietabel

Richttijd: 1 uur

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: het hele jaar door

1,2,3,4! Kwartet!
Veel dieren en planten ondergaan een heuse gedaanteverwisseling alvorens ze volwassen zijn. Sommigen beginnen als larve, anderen verpoppen halverwege, en nog andere dieren krijgen plots vleugels! Tijdens deze actieve versie van het klassieke spel ‘Kwartet’ leren de kinderen de verschillende stadia van enkele dieren en planten kennen.
Klik hier voor de kaartjes.

Basis: Richttijd 1 uur

Uitbreiding: relatiecirkel

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: het hele jaar door

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Het touwtjesspel: ecosystemen
Met dit spel ervaren de leerlingen hoe verschillende factoren uit een ecosysteem samenhangen. De leerlingen krijgen de rol van een organisme uit een biotoop. Door middel van touw worden de verschillende organismen met elkaar verbonden. Op die manier wordt het ecosysteem gevisualiseerd.
Bijlage: naamkaartjes

Richttijd: 30 min

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: het hele jaar door

Jaarringen: alle leerjaren

Ik ben een spin en heb zin in…
Een spin heeft altijd honger… honger naar kleine kriebelbeestjes!! Wanneer de spin jouw insect uitkiest om op te eten komt het erop aan vlug te zijn! Met dit spel leren kinderen enkele veel voorkomende insecten kennen.
Bijlage: kriebeldiertjes

Richttijd: 2 uur

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: lente en zomer

Jaarringen: 2de leerjaar

Kriebelbeestjes vangen
Het bos zit vol kleine insecten die we, als we er niet op letten, meestal helemaal niet zien!
In een potje met vergrootglas zien ze er nochtans vaak grappig uit met hun kleine pootjes en lange voelsprieten.
Bijlage: kriebeldiertjes

Basis: Richttijd 1 uur

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: het hele jaar door

Memory boom - vrucht
Elke boom heeft een andere vrucht. Weet jij welke vrucht bij welke boom hoort? Hoe ziet dat blad er uit? Stap voor stap leren de leerlingen op een ludieke manier een heleboel boom- en zaadsoorten.
Bijlagen: kaartjes met boomnamen - kaartjes zonder boomnamen - kleine memory met boomnamen

Richttijd: 3 uur

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: lente en zomer

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Natuurweetjesspel
De kinderen gaan naar buiten om verschillende opdrachtjes uit te voeren. Ze leren enkele organismen kennen, meten een boom, bouwen zelf een voedselpiramide enz. Voor elke opdracht kunnen ze antwoordkaartjes verdienen, die ze tijdens het tweede deel van het spel (de vragenronde) kunnen gebruiken. De vragenronde bestaat uit allerlei leuke weetjes over de wondere wereld der natuur.
Download ook: de opdrachtenfiche , de quizvragen en de antwoordkaartjes.

Richttijd: 2 uur

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: het hele jaar door

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Rarara, wie ben ik?
In het bos staan vaak heel veel verschillende bomen. Kan jij er enkele opnoemen? Met behulp van determinatiefiches leren de leerlingen verschillende boomsoorten kennen en opzoeken. Door elkaar gerichte vragen te stellen leren de leerlingen de verschillende kenmerken die een boom of een blad kan hebben.

Basis: Richttijd 1 uur

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: het hele jaar door

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Roodkapje vult haar mandje
Oma is ziek, daarom gaan rood –en blauwkapje op zoek naar eten in het bos. Hopelijk belandt er niets giftigs in hun mandje! Tijdens dit loopspel maken de kinderen kennis met giftige en eetbare planten, vruchten en paddenstoelen uit de natuur.
Klik hier voor de bijlagen.

Richttijd: 1 uur

Met de boom de klas in. De activiteit gaat door in de klas.

Periode: het hele jaar door

Wie is het?
Via dit interactief spel leren de leerlingen een heleboel nieuwe bomen kennen!
Bijlage: spelkaarten

Mens en Milieu
De kinderen leren dat er maar 1 aarde is en dat we er dus maar beter zorg van dragen! Jammer genoeg handelen mensen niet altijd in het voordeel van de natuur. Leefgewoontes kunnen onze gezondheid en die van de natuur positief of negatief beïnvloeden. We maken kennis met enkele milieuproblemen. Wist je trouwens dat kinderen die vaak buiten spelen ook vaak lichamelijk gezonder zijn dan kinderen die binnen blijven? Daarnaast is het bos ook leverancier van voedingstoffen. En wij? Kunnen wij koken met het bos?

Richttijd: 1 uur

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: het hele jaar door

Gezond door de bossen
Het bos, een FSC-organisatie en de industrie strijden elk op hun manier voor meer en beter bos. Maar wie wint de strijd? Kan het bos genoeg kinderen in het ziekenhuis genezen, de FSC-organisatie al zijn bossen duurzaam beheren en de industrie zijn CO₂-uitstoot compenseren? Vecht de strijd uit met dit leuke, actieve bosspel!
Bijlagen: handleiding - handelskaartjes - organisatiekaartjes

Richttijd: 30 min

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: het hele jaar door

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Grondstoffendomino
De leerlingen komen aan de hand van een dominospel te weten dat wij voor heel wat van onze producten afhankelijk zijn van onze natuur.
Bijlage: Kaartjes

Richttijd: 1/2 dag

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: het hele jaar door

Jaarringen: alle leerjaren

Overheerlijke bosrecepten
Wat kan je eigenlijk allemaal te eten vinden in het bos? We gaan op zoek naar ingrediënten om de lekkerste receptjes klaar te maken. Maak je maar klaar om je buikje heerlijk rond te eten!

Bijlagen: alle recepten samen

De recepten afzonderlijk:

Basis: Richttijd 1 uur

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: het hele jaar door

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Richttijd 30 min

Met de boom de klas in. De activiteit gaat door in de klas.

Periode: het hele jaar door

Wat heb jij grote oren?! Filosoferen met kinderen.
Waarom hebben sommige dieren zo’n grote klauwen? En waarom hebben vissen kieuwen? Aan de hand van kinderliteratuur filosoferen we over de functie van verschillende eigenschappen van dieren.
Uitbreiding: Activiteit van langere duur

Met de boom de klas in. De activiteit gaat door in de klas.

Periode: lente en zomer

Webquest: afvalvrije picknick in het bos
Al eens gaan picknicken in het bos? Wij dagen jou uit om een picknick te organiseren zonder afval! Via deze ICT-webquest kunnen de leerlingen zelfstandig de uitdaging aangaan. Een leuke en zinvolle oefening over de hoogste trap op onze afvalladder: het voorkomen van afval!

Vakoverschrijdend
Wat heeft met boseducatie te maken, maar kadert niet binnen de lessen WERO? In de visietekst over Educatie voor Duurzame Ontwikkeling werd reeds duidelijk dat we ons liever focussen op 'gehelen' in plaats van te gaan fragmenteren. Boseducatie hoeft dus niet noodzakelijk binnen het vakje WERO aan bod te komen. We kunnen de leerinhoud verbreden en integreren in andere vakgebieden. Zo kan je bijvoorbeeld in de wiskundeles een boom leren meten of voor de les beeldende de seizoenen bestuderen. Hopelijk kunnen deze activiteiten u inspireren.

Richttijd: 30 min

Met de boom de klas in. De activiteit gaat door in de klas.

Periode: het hele jaar door

Jaarringen: alle leerjaren

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Chic, zo'n gedragspatroongrafiek!
“Je haalt je kennis niet uit de boeken, maar uit je eigen hoofd!”
Gedragspatroongrafieken zijn eenvoudige lijngrafieken die ontwikkelingen in de loop der tijd zichtbaar maken. Ze vormen de basis van het systeemdenken en kunnen in bijna alle onderwijssituaties gebruikt worden!
Van zodra een probleem of een verandering zich voordoet, kunnen we nagaan wát precies het probleem is en hoe het er is gekomen.

Richttijd: 2 uur

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: herfst

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Land art
Voor kunstenaars en knutselaars biedt het bos een schat aan materiaal. Bladeren, takjes, vruchten, bloesems,… Daar kan je heel wat mee doen! Een open plekje in het bos wordt jouw persoonlijke kunstenaarsatelier: tover het bos om tot een openluchtmuseum met je eigen natuurkunstwerken. Laat je inspireren door de natuur!

Basis: Richttijd 1 uur

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: het hele jaar door

Jaarringen: alle leerjaren

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Lichaamsexpressie: het bos in beweging
Deze activiteit staat in het teken van lichaamsexpressie. De kinderen ‘beleven’ de natuur door middel van dans en beweging. Ze verbeelden de levenscyclus van bomen, trotseren de storm en maken kennis met gevoelens die het bos bij mensen oproept. Ideaal als vakoverschrijdende activiteit of thema-gebonden LO-les.

Basis: Richttijd 1 uur

Met de boom de klas in. De activiteit gaat door in de klas.

Periode: het hele jaar door

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Muziek: onweer in het bos
De kinderen maken kennis met de geluiden van een onweer. Ze bootsen zelf een onweer na met lichaamspercussie en beluisteren muziekfragmenten die een onweer verklanken. Een boeiende en interactieve muziekactiviteit voor kinderen!

Richttijd: 1/2 dag

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: het hele jaar door

Jaarringen: alle leerjaren

Richttijd: 1 uur

Met de boom de klas in. De activiteit gaat door in de klas.

Periode: het hele jaar door

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Relatiecirkels als hulpmiddel voor systeemdenken
“Je haalt je kennis niet uit de boeken, maar uit je eigen hoofd!”
De problemen van vandaag zijn complex en, in tegenstelling tot de symptomen, zijn de oorzaken niet altijd zichtbaar. We moeten ze gaan zoeken in de structuren van het systeem. De relatiecirkel is een visueel hulpmiddel om deze structuren weer te geven.
Terwijl de gedragspatroongrafiek ons toont wát het probleem is en hoe het er is gekomen, vertellen de relatiecirkels ons meer over de oorzaak van het probleem.

Basis: Richttijd 1 uur

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: het hele jaar door

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Richttijd: 1/2 dag

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: het hele jaar door

Jaarringen: alle leerjaren

Stop motion film met natuur
Heb je er ooit over gedroomd een filmster te worden? Of zelf een film te regisseren? Dit is je kans! Ontwerp een verhaal en decor en laat je fantasie de vrije loop. Met de stop-motion techniek heb je zo je eigen film ineen geknutseld!

Richttijd: 2 uur

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: winter

Vogeltaart
Niet alle dieren blijven tijdens de winter in hun warme hol. Vogels bijvoorbeeld, blijven heel de winter wakker. Voor hen is het soms niet makkelijk om voedsel te vinden! Zeker als het vriest hebben ze het moeilijk. Daarom helpen we ze een handje met onze vrolijke vogeltaarten!
Richttijd 30 min

Met de boom de klas in. De activiteit gaat door in de klas.

Periode: het hele jaar door

Wat heb jij grote oren?! Filosoferen met kinderen.
Waarom hebben sommige dieren zo’n grote klauwen? En waarom hebben vissen kieuwen? Aan de hand van kinderliteratuur filosoferen we over de functie van verschillende eigenschappen van dieren.

Richttijd: 2 uur

Met de klas de boom in. De activiteit gaat buiten door.

Periode: het hele jaar door

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Zelf een kompas maken
Als je in een bos gaat wandelen zijn er niet altijd pijlen en infoborden die je de weg tonen. Wat als je niet meer weet waar je bent? Wat als je verloren gelopen bent? Geen paniek. Er bestaan namelijk ook nog andere manieren om je weg te zoeken. Door zelf een kompas te maken bijvoorbeeld!

Mascopiro

Op deze pagina vind je educatieve materialen en leerfiches die uitgewerkt werden in kader van het project 'Wat diepe wortels vertellen aan jonge knoppen'. Ze maken het mogelijk om in de klas of thuis verder aan de slag te gaan met 'Het verhaal van Mascopiro'.
Ideaal om na een voorleessessies je verder te verdiepen, maar ook vrij te gebruiken voor iedereen die geïnteresseerd is in de wondere wereld van het Amazonewoud.

Het materiaal is geschikt voor kinderen tussen 7 en 10 jaar. Mits kleine aanpassingen kan het gebruikt worden voor leerlingen van 1e en 3e graad lager onderwijs.

LEERTRAJECT Er zijn een hoop activiteiten die het verhaal kunnen laten verder leven. Per activiteit vatten we kort samen wat je allemaal nodig hebt om ze uit te voeren. Wij raden aan om elke maand een tot twee activiteiten te doen, zodat de kinderen kunnen blijven verder werken met het verhaal. Je mag ons natuurlijk foto's en filmpjes opsturen, zo zien wij ook hoe het project verder leeft. Centraal punt blijft natuurlijk het sensibiliseren rond een respectvollere en solidaire houding tegenover bos en natuur.

Als afsluiter kan je nog een ludieke bosfoto nemen met je hele klas en opsturen naar BOS+

Uitbreiding: Activiteit van langere duur

Met de boom de klas in. De activiteit gaat door in de klas.

Periode: het hele jaar door

Jaarringen: alle leerjaren

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Activiteit 1: Toneel
Het verhaal van Mascopiro was nog niet helemaal gedaan wanneer Spikkel en Spekkie gingen slapen. Hoe zou het verhaal verder aflopen? Laat de leerlingen nadenken over mogelijke eindes van het verhaal.

Richttijd: 2 uur

Met de boom de klas in. De activiteit gaat door in de klas.

Periode: het hele jaar door

Jaarringen: alle leerjaren

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Activiteit 2: Boskunst
Kinderen maken een collage van foto's van het Amazonewoud en met materialen uit het bos van hier bij ons.

Met de boom de klas in. De activiteit gaat door in de klas.

Periode: het hele jaar door

Jaarringen: alle leerjaren

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Activiteit 3: Documentaire
De kinderen kijken naar een documentaire over het regenwoud, en krijgen zo het leven in het regenwoud te zien. Ze maken kennis met de fauna en flora van het regenwoud. Na de documentaire kan er een nabespreking plaatsvinden. Er wordt gereflecteerd over hoe het leven in het Amazonewoud verschilt van ons leven in België.

Basis: Richttijd 1 uur

Richttijd: 2 uur

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: het hele jaar door

Jaarringen: alle leerjaren

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Activiteit 4: Regenbuis maken
De kinderen maken een regenbuis. Het instrument, dat leuke effecten aan bepaalde muziek geeft, kun je makkelijk zelf maken. Wanneer de regenbuis gemaakt is, kunnen de leerlingen deze ook beschilderen.
Bijlagen: geheimschrift - patronen dieren - symbolen

Uitbreiding: Activiteit van langere duur

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: lente en zomer

Jaarringen: alle leerjaren

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Activiteit 5: Imker in de klas
Nodig een imker uit die in de buurt woont en die iets meer kan komen vertellen over het belang van bijen, hommels en wespen (net zoals in het verhaal van Mascopiro). Je kan ook steeds met je klas op verplaatsing gaan bij een imker thuis. Extra: maak een insectenhotel voor bijen!

Activiteit 6: Educatief Spel
Kies een educatief spel uit op de website en speel het met de hele klas. Hieronder staan verschillende educatieve spelen die gelinkt zijn aan het verhaal en die als thema het bos, en meer specifiek de banden tussen de bossen hier en in het zuiden, bevatten.

Richttijd: 2 uur

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: het hele jaar door

Jaarringen: alle leerjaren

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Bosbattle
Zoveel mogelijk land in je bezit krijgen, zodat jouw sector kan doen wat het wil. De leerlingen leren dat grond een kostbaar bezit is, waarvoor strijd wordt gevoerd door mensen met verschillende belangen. De natuur wordt hierdoor vaak aan de kant geschoven.
Bijlagen: levenskaartjes - wereldkaart

Basis: Richttijd 1 uur

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: het hele jaar door

Jaarringen: alle leerjaren

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Bosgeheugen (Memoryspel)
Allemaal dieren, bomen en voorwerpen uit het bos! Herken jij ze allemaal? Tijdens dit spel komen de leerlingen in contact met dieren en bomen in onze bossen, maar ook in het Amazonewoud. Aan de hand van een Memoryspel komen ze meer te weten over het leven hier en daar.
Bijlagen: infobladen - kaartjes - achterzijde spel

Richttijd 30 min

Uitbreiding: Activiteit van langere duur

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: het hele jaar door

Jaarringen: alle leerjaren

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Boswetenschap
Kinderen staan via twee kleine praktische proefjes stil bij welke functies bos heeft.

Richttijd: 2 uur

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: lente en zomer

Periode: herfst

Jaarringen: alle leerjaren

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Waterverval
De Mascho-Piro is een stam uit het Amazonewoud van Peru, ze zijn volledig afhankelijk van het bos en het water van de Amazone-rivier. Hun levens worden echter bedreigd door de toenemende boskap en de industrieën die de rivieren bevuilen.
Als de mens blijft vervuilen, zal deze stam binnenkort niet meer bestaan. Het doel van dit spel is om als persoon zoveel mogelijk proper water in je bezit te krijgen.

Zoekplaat
Op de plaat zie je het grote Herfstplukfeest. Help de vruchten en bessen te vinden waarvan de dieren van het bos smullen. En zoek welke vruchten of bessen men al dan niet vindt in een bos in Vlaanderen. De plaat kan gebruikt worden om kinderen met inheemse en exotische vruchten en bessen te laten kennismaken en ze te leren hen te onderscheiden.

De illustratie is van de hand van Frieda Van Raevels, en komt uit het boek 'Het verhaal van Mascopiro'.

Uitbreiding: Activiteit van langere duur

Met de boom de klas in. De activiteit gaat door in de klas.

Periode: lente en zomer

Periode: herfst

Jaarringen: alle leerjaren

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Activiteit 7: Comme chez Bois
Het bos is een hofleverancier van verrukkelijke voedingsproducten, deze kunnen gebruikt worden om een heleboel bosrecepten te maken. Hieronder vind je er enkele uitgeschreven.

Richttijd: 2 uur

De activiteit kan zowel binnen als buiten doorgaan.

Periode: het hele jaar door

Jaarringen: alle leerjaren

Deze activiteit kan gekoppeld worden aan een andere activiteit.

Activiteit 8: Beestenboel
Het bos zit vol leven, zowel hier als in de tropen. Maak met de leerlingen dieren na, die in de bossen leven. Door gebruik te maken van foto's en klei is het zeer gemakkelijk om een dier te boetseren. Verfijn de dieren met allerhande materialen die in de bossen te vinden zijn.

EDUCATIEVE FICHES EN BEELDMATERIAAL
Foto's en thematische filmpjes uit Peru In het kader van het project 'Wat diepe wortels vertellen aan jonge knoppen' trok BOS+ naar Peru om er te praten met mensen die een directe band hebben met het bos. Ze zijn afhankelijk van het bos voor hun voeding, geneesmiddelen, bouwmaterialen, enzovoort. Volgende filmpjes geven een beeld van de leefomgeving van deze mensen en de sterke band die zij hebben met het bos en de natuur die hen omringt. Ze zijn opgesplitst per thema. Vergeet niet om de ondertitels in te schakelen op Youtube!

Bos en voeding
Bos en gezondheid: deel 1 & deel 2
Bos is leven: ecosysteemdiensten, extractieve industrieën en 'bos versus stad'
Bos in het leven: natuurlijke bouwmaterialen en natuurlijke leefomgeving

Leerfiches

Wil je iets bijleren over de Andes, de machtige bergen in Peru?
Fascineren de patronen van de Amazone-indianen jou?
Elke vogel bouwt een ander nest. Het is een plaats waar ze kunnen schuilen, waar ze hun jongen groot brengen, waar ze zich thuis voelen. Hier bij ons of in Peru, Australië of Nigeria. Overal vind je prachtige constructies van vogels. En wat vertellen de veren ons?
Als je denkt dat carnaval typisch Belgisch is, ben je mis. Overal ter wereld wordt het feest uitbundig gevierd. In Peru wordt er met water, bloemen en bloem gegooid, dat is een gewoonte die ver terug gaat.

Educatieve platen Aan de hand van onderstaande platen kan u vertellen over de tradities, de dieren, de schoonheid van het regenwoud...en over de bescherming die het regenwoud nodig heeft. Bij elke foto hoort een beschrijving, en u kan de foto's gratis downloaden.

Alle foto's werden in Peru getrokken door Dries Segers. De illustraties zijn van de hand van Frieda Van Raevels, en komen uit het boek 'Het verhaal van Mascopiro'. Mascopiro is een goudhaas of agoeti, een soort knaagdier, en woont in het regenwoud in Peru.

Klik op een afbeelding om de plaat te downloaden.


*Eduplaat 00* Spikkel en Spekkie zijn op bezoek in het Amazonewoud, het grootste bos ter wereld. Het is meer dan 219 keer zo groot als België! Door de constante warmte en de vele regen groeien de planten en bomen hier veel sneller dan bij ons. De temperatuur zakt in een tropisch regenwoud nooit onder de 16 °C, en het is er gemiddeld 28-30 °C overdag, het hele jaar door. De bomen en wolken houden overdag de felle zon tegen en 's nachts zorgen ze ervoor dat de warmte van de dag niet ontsnapt. Je vindt er dan ook kolossen van bomen, echte woudreuzen! Kijk maar naar de boom achter de twee! Sommige bomen zijn honderden jaren oud en worden tot 60 meter hoog. Wanneer je hand in hand in een kring om de stam gaat staan heb je minstens 6 mensen nodig!	*Eduplaat 01* Mascopiro is droevig. Het bos waarin hij woont, werd gekapt om goud te ontginnen. Door de vervuiling krijgen de wateren een gouden, roestige kleur. het ziet er misschien wel mooi uit, maar het is helemaal niet goed voor de mensen die er wonen.

*Eduplaat 02* Zie jij het verschil tussen een bij en een wesp? Bijen zijn behaard en vliegen van bloem tot bloem om nectar te verzamelen. Van nectar maken ze honing. Ze zorgen ook voor bestuiving, waardoor er nieuwe planten kunnen groeien. Zonder bijen zouden mensen en dieren niet kunnen overleven! Wespen zijn ook nuttig, want zij eten veel insecten. De persoon op de foto is een imker: hij oogst de honing die de bijen maken.	*Eduplaat 03* Wist je dat agoeti's kunnen zwemmen? Je ziet dat er onder de boom op de oever gezellig geschilderd wordt. in het Amazonewoud is er een plant, piri-piri genaamd, die door de Indianen voor verschillende dingen gebruikt wordt. Van de vruchten wordt er een kleurstof gemaakt. Daarmee beschilderen de vrouwen schalen en stoffen: prachtig! Piri-piri heeft nog een andere verrassende werking. Door het poeder op je hoofd te wrijven, zou je gespaard blijven van kaalheid. Door de beschilderingen op gezicht en lichaam duiden de mensen aan dat ze tot een bepaalde groep behoren. Heb je gezien dat Mascopiro en de andere agoeti's hen nadoen?

*Eduplaat 04* Maak kennis met Pacho, hij loopt bij Mascopiro links op de foto. Pacho is een leider van de Indianengroep Shipibo Konibo en woont met zijn volk in het Amazonewoud. Hij komt goed overeen met Mascopiro de agoeti. Volgens Pacho zijn de dieren de beschermers van het woud. Hij gelooft dat we allemaal respect moeten tonen voor elkaar en onze samenleving. Zoek de noten op de foto! Het zijn paranoten, die zijn lekker en zeer gezond. de mensen maken thee van de schillen van de noot om maagpijn te verzachten. En wist je dat deze noot ook gebruikt wordt in sommige shampoos waarmee wij ons haar wassen?	*Eduplaat 05* Het regenwoud wordt alsmaar kleiner. Grote machines kappen vele bomen om. De dieren van het regenwoud moeten vluchten want ze hebben de bomen nodig om te overleven. Maar de mens heeft ook hout nodig, bijvoorbeeld om meubels te maken. Konden we het bos maar eerlijk verdelen tussen iedereen...

*Eduplaat 06* In het Amazonewoud krioelt het van de biodiversiteit. In alle kleuren van de regenboog. Kikkers, toekans, kevers, spinnen ... en nog veel meer!	*Eduplaat 07* In Peru kan je heel erg zweten, maar je kan het er ook koud hebben, of helemaal doorweekt zijn van de regen. Er heersen veel verschillende klimaten in Peru; het hangt ervan af waar je je bevindt: in de bergen, in het regenwoud, op het strand, ...

Afbeeldingsgalerij De foto's in de afbeeldingsgalerij geven een beeld van de verschillende regio's in Peru en de mensen die er wonen.

Alle foto's werden in Peru genomen door Dries Segers. De foto's zijn hier te vinden ›

'Wat diepe wortels vertellen aan jonge knoppen' was mogelijk met steun van: